Fizikte Çembersel Hareket Nedir?
Çembersel Hareket bir kütlenin yada cismin bir merkez etrafında sabit olan yada değişken bir hızla dolanma hareketi olarak tanımlanmaktadır.
Düzgün çembersel hareket bir cismin bir merkez etrafında eşit zaman aralıklarında eşit yollar almasına denir. Hareketli merkeze doğru merkezcil olarak tanımlanan bir kuvvetle çekilir. Cismin hız vektörü sürekli olarak yörüngeye teğettir. Hızının sürekli olarak teğet olması üzerinde bir kuvvet olması sonucunu doğuracaktır. Kuvvetin olması da cismin sürekli olarak sabit bir ivmeye sahip olduğunu göstermektedir.
Dairesel bir yörüngede dolanmakta olan bir hareketlinin hızı sürekli olarak değişmektedir. Hareketlinin hızı sabit görünmekte ancak yönü sürekli olarak değişmektedir. Bu yüzden hareketlnin çembersel (dairesel) yörünge üzerinde hızı artmaktadır.
Bir örnekle açıklayalım…
Dairesel bir yörüngede saat yönünde bir ip yardımla döndürülen taş olduğunu düşünelim: Hareketli dairenin en tepe noktasında sahip olduğu bir hıza sahiptir ve doğu yönüne doğrudur..
Hareketlinin çeyrek tur sonunda geldiği noktada da bir hızı vardır. Yönü güneye doğrudur. Kütlenin kendi hızı sabit görünse bile dairesel yörünge üzerinde yönünün değişikliği dolayısıyla hızı sürekli olarak değişmektedir. İşte bu hız değişikliğini yaptıran bir kuvvettir. Biz buna merkezcil kuvvet diyoruz.
